Page:Opus majus (IA b24975655 0003).pdf/101
LINGUARUM COGNITIO. 81
idiomata ejusdem linguae variantur apud diversos, sicut patet
de lingua Gallicana, quae apud Gallicos et Picardos et Nor-
mannos et Burgundos et caeteros multiplici idiomate
variatur Et quod proprie et intelligibiliter dicitur in
idiomate Picardorum horrescit apud Burgundos, immo apud
Gallicos viciniores, quanto magis igitur accidet hoc apud
linguas diversas? Quapropter quod bene factum est in una
lingua non est possibile ut transferatur in aliain secundum
ejus proprietatem quam habuit in priori. Unde Hieronymus
in epistola de optimo genere interpretandi sic dicit, 'Si ad
verbum interpretor, absurdum resonat. Quod si cui non
videtur linguae gratiam interpretatione mutari, Homerum ad
verbum exprimat in Latinum. Plus aliquid dicam ; eundem "
in sua lingua prosac verbis interpretetur, videbit ordinem
ridiculum et poetam eloquentissimum vix loquentem.' Qui-
cunque enim aliquam scientiam ut logicam vel aliam quam-
cunque 10 bene sciat, eam" nitatur in linguam convertere
maternam, videbit se non solum in sententiis sed in verbis
deficere, ita 12 quod scientiam sic translatam nullus intelligere
poterit secundum ipsius scientiac potestatem.12 Et ideo nullus
Latinus sapientiam scripturae sacrae et philosophiae poterit ut
oportet intelligere, nisi intelligat linguas a quibus sunt trans-
latae.
f. 95 of J. be- gin here; it whole of the first six lines and part of the next six.
Secundo considerandum est quod interpretes non habuerunt vocabula in Latino pro scientiis transferendis, quia non fuerunt primo compositae in lingua Latina. Et propter hoc posuerunt infinita de linguis alienis, quae sicut non intelliguntur ab eis qui illas linguas ignorant sic nec rite proferuntur nec scri- buntur ut decet. Atque, quod vile est, propter ignorantiam. linguac Latinae posuerunt Hispanicum, et alias linguas mater- 1 0., 2 quae est. a J., O., igitur magis, "J. V., eundem. 7 2 Omitted in O. O., Si quis autem eundem. Jer. (ed. Migne) prosae. 3. O variantur.
- O., cuique.
J., verbum. 8 J. V. O., per se. Q., ridiculosum. 10 J. O., quamcunque. 11 O., eam et si. 10., ct secundo, 15 O., recte. SUPP. VOL. V. rudiculum. V. quantumcunque. G 120. om. ita potestatem. 14 ()., nec. gins wants the first six lines,