Page:Opus majus (IA b24975655 0003).pdf/101

This page needs to be proofread.

LINGUARUM COGNITIO. 81


idiomata ejusdem linguae variantur apud diversos, sicut patet de lingua Gallicana, quae apud Gallicos et Picardos et Nor- mannos et Burgundos et caeteros multiplici idiomate variatur Et quod proprie et intelligibiliter dicitur in idiomate Picardorum horrescit apud Burgundos, immo apud Gallicos viciniores, quanto magis igitur accidet hoc apud linguas diversas? Quapropter quod bene factum est in una lingua non est possibile ut transferatur in aliain secundum ejus proprietatem quam habuit in priori. Unde Hieronymus in epistola de optimo genere interpretandi sic dicit, 'Si ad verbum interpretor, absurdum resonat. Quod si cui non videtur linguae gratiam interpretatione mutari, Homerum ad verbum exprimat in Latinum. Plus aliquid dicam ; eundem " in sua lingua prosac verbis interpretetur, videbit ordinem ridiculum et poetam eloquentissimum vix loquentem.' Qui- cunque enim aliquam scientiam ut logicam vel aliam quam- cunque 10 bene sciat, eam" nitatur in linguam convertere maternam, videbit se non solum in sententiis sed in verbis deficere, ita 12 quod scientiam sic translatam nullus intelligere poterit secundum ipsius scientiac potestatem.12 Et ideo nullus Latinus sapientiam scripturae sacrae et philosophiae poterit ut oportet intelligere, nisi intelligat linguas a quibus sunt trans- latae.

f. 95 of J. be- gin here; it whole of the first six lines and part of the next six.

Secundo considerandum est quod interpretes non habuerunt vocabula in Latino pro scientiis transferendis, quia non fuerunt primo compositae in lingua Latina. Et propter hoc posuerunt infinita de linguis alienis, quae sicut non intelliguntur ab eis qui illas linguas ignorant sic nec rite proferuntur nec scri- buntur ut decet. Atque, quod vile est, propter ignorantiam. linguac Latinae posuerunt Hispanicum, et alias linguas mater- 1 0., 2 quae est. a J., O., igitur magis, "J. V., eundem. 7 2 Omitted in O. O., Si quis autem eundem. Jer. (ed. Migne) prosae. 3. O variantur.

  • O., cuique.

J., verbum. 8 J. V. O., per se. Q., ridiculosum. 10 J. O., quamcunque. 11 O., eam et si. 10., ct secundo, 15 O., recte. SUPP. VOL. V. rudiculum. V. quantumcunque. G 120. om. ita potestatem. 14 ()., nec. gins wants the first six lines,